کتاب دیوان اشعار میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی (نسخه کامل)

این کتاب، مشتمل بر اشعار فارسی و عربی ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی (متوفی ۱۲۵۱ق)، متخلص به ثنایی است. در ضمیمه این کتاب اثر دیگر قائم‌مقام با نام مثنوی جلایرنامه آمده است. کتاب مشتمل بر سه بخش است: مقدمه مصحح با عنوان گوشه‌هایی از زندگی پرفرازونشیب قائم‌مقام فراهانی؛ اشعار پارسی و تازی او مشتمل بر ۱۶۰۶ بیت پارسی و ۸۷ بیت عربی؛مثنوی جلایرنامه، شامل ۱۱۲۴ بیت که بر اساس نسخه استاد وحید دستگردی به‌وسیله نگارنده تصحیح و تحشیه شده و منضم به این دیوان است. در بخشی از این مقدمه، به خدمات قائم‌مقام پرداخته شده است. از جمله مهمترین خدمات قائم‌مقام، خدمت به فرهنگ کشور بوده است؛ بدین معنی که سیاق و عبارات و نوشته‌های ایران را که از زمان صفویه رو به انحطاط گذاشته بود و مبدل به عبارتپردازی‌های مغلق شده، تغییر و تبدیل به عبارات سهل و ساده داده است و در واقع می‌توان قائم‌مقام را معمار نثر جدید فارسی به شمار آورد و منشآت وی گواه صادقی بر این مدعاست. قائم‌مقام نه‌تنها در نثر، بلکه در شعر نیز قدرتی بسزا دارد و در این فن هرچند که شاگرد مکتب شعرای خراسان است، اما مانند نثر، صاحب ابتکار و تصرف و شیرین‌کاری و تجدد است؛ خاصه در اشعاری که قصدی خاص دارد و می‌خواهد چیزی بگوید و مطلبی بپروراند.

ادامه مطلب