کتاب اسرار الآیات (نسخه کامل)

کتاب حاضر از کتب حکیم متاله صدرالدین شیرازی است که نظریات فلسفی-حکمی اش برای چند سده مبنای فلسفه اسلامی بوده است و در نوع خود تفسیری حکمی از کتاب الله محسوب می شود. تاريخ دقيق تأليف كتاب معلوم نيست؛ اما به ظن غالب مى‌توان حدس زد، اين كتاب حدودا هم زمان با تأليف« شرح اصول كافى»؛ يعنى سال ۱۰۴۴ ق تأليف شده است، زيرا در صفحه ۲۰۵ بعد از آوردن حديثى مى‌گويد، در اين حديث به بخشى از اصول علم النفس اشاره رفته است، سپس بحث مفصل در اين موضوع را به كتاب‌هاى ديگرش ارجاع مى‌دهد و مى‌گويد:
« من أراد الاطلاع فليطالع كتابنا الكبير المسمى بالأسفار الأربعة و المجلد الأول من تفسيرنا الكبير المسمى ذلك المجلد المفتتح بمفاتيح الغيب و غيرهما من المطولات و المتوسطات».
مؤلف در ضمن بيان آيه فلما أنبأهم بأسمائهم… مى‌گويد: ضمير هم در اسمائهم به اسماء الهى برمى‌گردد و اسماء عبارتند از جواهر عقلى نورانى و مثل كلى الهى كه آنها مظاهر اولى اسماءاند همان گونه كه انواع مادى مظاهر ثانوى اسماء و مظاهر آنها هستند بنابراين اين آيه به رأى و نظر اساطين حكمت كه مى‌گويند هر نوعى، جوهرى عقلى و مثالى كلى دارد اشاره مى‌كند.
سپس مى‌گويد: غرض ما در اين كتاب چيزى جز اين نيست كه به اسرارى از آيات قرآنى اشاره كنيم: ليس غرضنا في هذا الكتاب إلا إشارة إجمالية إلى أسرار بعض آيات القرآن.
بنابراين مؤلف در اين كتاب در پى اين هدف است كه روشن كند مطالب حق حكمى بازگو كننده نكات موجود در آيات قرآنى است ولذا هر مدعايى را كه مطرح مى‌كند پس از اشاره اجمالى به استدلال برهانى آن به بيان قرآنى مى‌پردازد و با آيات زيادى آن را اثبات و تأييد مى‌كند.

در مقدمه چنین آمده:
مندرجات این کتاب، انوار علوم الهی و اسرار مسائل ربانی و مقاصد قرآنی است که از آیات کتاب مبین که از جانب رب العالمین به جهانیان فرود آمده است استفاده شده، و آنها کلیدهایی است که درهای بهشت و رضوأن با آنها باز، و گنجهای پنهانی خدای رحمن با آنها مکشوف، و جواهر عالم ملکوت با آنها دیده می شود، و انوار عالم جبروت به آنها کشف می گردد.

ادامه مطلب