کتاب تاریخ کرمان: سالاریه (نسخه کامل)

تألیف کتاب، تحقیقاً در ۱۲۹۱ شروع شده است. ظاهرا مؤلف تا سنه‌ ۱۲۹۳ دنباله‌ تاریخ و جغرافیای خود را می‌نوشته است و آن طور که بنده استنباط کرده‌ام، مرحوم احمدعلی خان وزیری، وقایع را تا حدود سال ۱۲۰۹ (یعنی زمان حرکت آغا‌محمدخان از کرمان) توانسته است برساند و بعد ظاهرا به علت مسافرت به تهران، دنباله‌ تاریخ قطع شده است و در تهران نیز فوت نموده. احمدعلی‌خان، برخلاف خانواده‌ خود، در خدمات دولتی داخل نشده و شغل دیوان قبول ننموده ولی به علت این‌که از اخلاف میرزاحسین و آقاعلی وزیر بوده است، مستمری سالیانه‌ی مرتبی از دیوان دریافت می‌داشته. ظاهراً این تاریخ و جغرافیا را مرحوم وزیری، بنا بر دستور اعتمادالسلطنه و بر اساس نهضتی که برای نوشتن تواریخ محلی در اواخر عهد ناصری پیش آمده بود، نوشته است. بعد از این مقدمات، جای آن هست اشاره شود که چون جغرافی مرحوم وزیری حاوی اطلاعاتی در مورد اوضاع اجتماعی کرمان در قرن ۱۸ و ۱۹ هست، کتاب مورد توجه استادان خارجی نیز قرار گرفته و در این میان قسمت عمده‌ آن توسط آقای پروفسور بوسه، بر اساس چاپ نگارنده به زبان آلمانی ترجمه شده و در مجله‌ اسلام، شماره ۵۰، در آلمان به چاپ رسیده است. اهمیت جغرافیای وزیری، و رساله‌ی دهات کرمان، بیشتر ازین جهت هم هست که نام آبادانی‌‌های قدیم را در خود دارد؛ آبادی‌هائی که بعد از پیدا شدن تلمبه و حفر چاه عمیق، اغلب به بوته‌ فراموشی افتاده‌اند و به زودی نام آن‌ها از خاطره‌ها محو خواهد شد.

ادامه مطلب