کتاب جستارهایی جامعه شناختی درباره داستان امروز ایران (نسخه کامل)

از بامداد خمار تا توکای آبی

آنچه در این کتاب می‌ خوانید نتیجه‌ دست و پنجه نرم کردن من است با ادبیات داستانی سالهای اخیر و بخشی از تلاشم برای شناخت آن. این بخش کار من از رمانهای دهه‌ های هفتاد و هشتاد مانند دل دلدادگی و بامداد خمار و نیمه‌ غایب و چراغها را من خاموش می‌کنم و نگران نباش و سهم من و بازی آخر بانو شروع می‌شود؛ داستانهای دهه‌ نود مثل زوال کلنل و تاریکخانه آدم و «مورد دوست ما» و گود و «چراغ روشن خانه‌ علیشاه» را تحلیل می‌کند، و با داستانهای دو سال اخیر مانند توکای آبی و دن‌ کیشوتهای ایرانی و «سه‌ گانه واترتاون» و «بازخوانی چند جنایت غیرعمدی» و «زرین تاج» پایان می‌یابد. نظرگاهم جامعه شناختی است اما گاه موضوعی نگاه کرده‌ام و گاه تک داستان،‌ گاه تاریخی و گاه تطبیقی. پنج جستار اول توصیفی و تحلیلی هستند و حاصل کنجکاویهایی که مرا به تحقیق وامی‌داشتند و هر چه پیشتر می‌رفتم، بیشتر گسترش می‌یافتند. نتیجه‌ این گسترش را اینجا در جستارهایی می‌بینید که به روند جامعه‌ شناختی شکل‌گیری ادبیات افسردگی، چگونگی بازنمایی روابط عاشقانه در داستانهای ایرانی، نقش بابیها و ازلیها در داستانهای فارسی، و تمایز خرده فرهنگهای مذهبی و سکولار در جامعه ایران می‌پردازند. هفت جستار بعدی،‌ تک‌ نگاری‌هایی‌ درباره‌ی رمانهای مطرح سالهای اخیر هستند در تکاپویی برای دریافت جایگاه و نقش ادبی، جامعه‌ شناختی و تاریخی آنها. جستارهای پایانی در مورد داستانهای کوتاهی هستند که هر یک به جنبه‌ ای از زندگی ادبی و اجتماعی ایرانیان اشاره دارد؛ کوشیده‌ ام این اشارات را از منظر خودم باز کنم. در پایان کتاب،‌ دو مصاحبه آمده‌ است. مصاحبه‌ اول‌ با پیمان وهاب‌ زاده، از جهت نظریه ادبی راهگشاست و دومی‌ با امید فلاح آزاد،‌ بیشتر به دغدغه‌ های حرفه‌ ای نویسنده و روشهای نویسندگی او ناظر است. بیشتر این جستارها و مصاحبه‌ها پیش از این در سایتها و نشریه‌ های گوناگون مانند زمانه،‌ آسو،‌ بی‌بی‌سی فارسی،‌ رسانه پارسی،‌ اخبار روز،‌ و دوات منتشر شده‌اند.

ادامه مطلب